Trong hoạt động kinh doanh, doanh số và doanh thu thường là những tiêu chí phản ánh tình hình sản xuất, kinh doanh của một doanh nghiệp. Trên thực tế hiện nay, có rất nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm doanh số và doanh thu. Vậy thì doanh số và doanh thu có phải là một không? Bài viết sau đây sẽ giúp các bạn giải đáp thắc mắc này.
Định nghĩa doanh số và doanh thu
Doanh số là gì?
Có thể hiểu doanh số (sales) là lượng sản phẩm, gói dịch vụ được bán ra thành công của công ty, doanh nghiệp trong một khoảng thời gian xác định, đó có thể là 1 tuần, 1 tháng, 1 quý hay 1 năm. Còn doanh số bán hàng là tổng số tiền thu được thông qua quá trình thực hiện hoạt động kinh doanh, mua bán và được xác định trong một khoảng thời gian nhất định. Theo đó, doanh số là số tiền đã bao gồm cả những khoản tiền đã thu được và chưa thu được. Như vậy, doanh số có thể bao gồm cả doanh thu và tiền bán hàng nhưng doanh số lại không thuộc doanh thu.
Ví dụ: Của hàng A kinh doanh về khung tranh treo tường với giá 30.000/khung ra thị trường. Chỉ tính riêng trong ngày 1/3/2022 thì cửa hàng đã bán được 50 khung tranh treo tường, khi đó doanh số của cửa hàng sẽ được xác định là: 50 x 30.000 = 1.150.000 đồng
Như vậy, chỉ tính riêng ngày 1/3/2022 thì doanh số bán hàng mà cửa hàng A đạt được là 1.150.000 đồng.
Doanh thu là gì?
Theo định nghĩa của hiệp hội kế toán thế giới cũng như theo hiệp hội kế toán Việt Nam số 14 thì “Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, được phát sinh từ các hoạt động kinh doanh, sản xuất thông thường của doanh nghiệp để góp phần làm phát triển vốn chủ sở hữu”.
Hay có thể hiểu một cách đơn giản, doanh thu là toàn bộ số tiền thu được trong quá trình mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, hoạt động khác của cá nhân hoặc tổ chức chưa trừ đi thuế.
Như vậy, doanh thu của doanh nghiệp chính là số tiền thu về từ các nguồn cụ thể sau:
– Doanh thu từ hoạt động bán hàng: đây là khoản tiền có được nhờ vào quá trình tiêu thụ sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất ra. Hoặc đó có thể là doanh thu bán ra từ các sản phẩm mà doanh nghiệp mua vào và bán bất động sản đầu tư
– Doanh thu nội bộ: Là số tiền thu được từ các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tiêu thụ trong nội bộ doanh nghiệp hay là lợi ích kinh tế thu được từ việc bán hàng hóa, sản phẩm, cung cấp dịch vụ nội bộ giữa các đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc trong cùng một công ty, tổng công ty tính theo giá bán nội bộ.
– Doanh thu hoạt động tài chính: là số tiền thu được từ việc cho thuê tài sản, tiền lãi cho vay, tiền bản quyền, cổ tức, đầu tư trái phiếu chính phủ, giao dịch chứng khoán… và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp.
– Doanh thu bất thường: là khoản tiền thu về từ việc bán các vật tư, hàng hóa, sản phẩm dư thừa. Thanh lý tài sản hay số tiền cho vay nay đã được hoàn trả…
Đối với mỗi doanh nghiệp thì doanh thu là một trong những tiêu chí quan trọng phản ánh tình hình kinh doanh, buôn bán sản phẩm, hàng hóa. Thông qua doanh thu, ta có thể đánh giá được doanh nghiệp có hoạt động hiệu quả hay không, có thể đem lại lợi nhuận hay không. Ngoài ra, doanh thu còn là nguồn để giúp doanh nghiệp chi trả các phát sinh liên quan đến hoạt động kinh doanh như tiền mặt bằng, phí và lệ phí, thuế cho cơ quan nhà nước.
Xem thêm: Doanh thu và lợi nhuận
Sự khác nhau giữa doanh số và doanh thu
Hiện nay, có rất nhiều người nhầm lẫn rằng doanh số và doanh thu là một nhưng trên thực tế hai thuật ngữ này hoàn toàn khác nhau. Theo đó, để phân biệt được doanh số và doanh thu thì có thể dựa vào các tiêu chí sau đây.
Doanh số và doanh thu khác nhau về bản chất, khái niệm
– Doanh số được xác định là tổng số tiền mà doanh nghiệp thu được thông qua hoạt động kinh doanh, buôn bán trong một khoảng thời gian nhất định.
– Doanh thu là toàn bộ các giá trị kinh tế mà doanh nghiệp thu được cũng được xác định trong một thời gian nhất định, và doanh thu được xác định dựa trên cơ sở của doanh số.
Như vậy, một điểm khác biệt lớn giữa doanh số và doanh thu đó là doanh thu có thể thu được từ bất kỳ loại thu nhập nào mà công ty có được, bao gồm doanh thu bán hàng, tiền lãi kiếm được hoặc thu nhập từ việc bán tài sản.
Doanh số và doanh thu khác nhau về công thức tính
– Doanh số được tính theo công thức:
Doanh số = đơn giá bán x sản lượng chưa trừ các khoản chi phí như: Hàng lỗi, giảm giá, chiết khấu.
Để nắm rõ hơn thì doanh số chính là tổng số tiền mà doanh nghiệp thu về trong quá trình kinh doanh trừ chi phí phát sinh.
– Doanh thu là số tiền thu về được từ các hoạt động kinh doanh bao gồm: sản xuất, đầu tư, gửi tiết kiệm lấy lãi,….
Doanh thu = (Tổng giá trị sản phẩm bán ra x đơn giá sản phẩm – các chi phí khác) + các hoạt động đem lại giá trị kinh tế khác.
Để dễ dàng hình dung hơn về sự khác nhau giữa doanh số và doanh thu chúng ta có thể dựa vào bảng so sánh sau đây:
| Doanh số | Doanh thu |
| Tổng thu nhập mà doanh nghiệp kiếm được | Thu nhập ròng sau khi trừ các chi phí |
| Bao gồm thu nhập từ bán hàng cơ bản, vốn là hoạt động chính của doanh nghiệp | Có thể bao gồm bất kỳ loại thu nhập nào mà công ty, doanh nghiệp có được từ doanh thu bán hàng, tiền lãi hay cho vay tài sản… |
| Chỉ được đo lường trong một khoảng thời gian nhất định từ việc bán sản phẩm | Lợi nhuận ròng sau khi trừ đi tất cả các chi phí trong một khoảng thời gian cụ thể cộng với khoản thu nhập cụ thể kể từ khi bán được một tài sản hoặc bất kỳ khoản thu nào khác được tạo ra từ tài sản đó. |
| Nguồn luôn bán các sản phẩm của công ty, doanh nghiệp | Có thể bao gồm các nguồn thu khác |
Xem thêm: doanh thu
Ý nghĩa khi phân biệt doanh thu và doanh số
Việc phân biệt doanh thu và doanh số có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc hoạch định, đưa ra các chiến lược phát triển của doanh nghiệp, cụ thể như sau:
– Doanh số thể hiện hiệu quả bán hàng: Các các số liệu doanh số, có thể cho thấy được hoạt động kinh doanh, bán hàng có đem lại hiệu quả hay không. Ngoài ra, nó còn nói lên được tính chính xác của:
- Năng lực của đội ngũ bán hàng
- Hiệu quả của Chiến lược sản phẩm.
- Hiệu quả của Chiến lược giá.
- Hiệu quả của Chiến lược kênh phân phối.
- Hiệu quả của Chiến lược xúc tiến gồm: Quảng cáo, PR, Bán hàng cá nhân.
- Sự thay đổi Hiệu suất của các hoạt động liên quan.
– Doanh thu thể hiện hiệu quả bán hàng và các yếu tố liên quan đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp như:
- Khả năng đàm phán phương thức thanh toán.
- Khả năng đàm phán giá.
- Hiệu quả của Chính sách thanh toán đem lại cho Hiệu quả bán hàng.
- Hiệu quả của Chính sách giá đối với Doanh số.
- Hiệu quả của hoạt động Thu.
- Năng lực tài chính trong 1 giai đoạn cụ thể của doanh nghiệp (thông qua tính thanh khoản).
Để đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra hiệu quả và xác định được chiến lược rõ ràng thì cần phải phân biệt được hai khái niệm doanh số và doanh thu. Chính vì vậy, nếu trong quá trình thúc đẩy kinh doanh, buôn bán có sự nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này sẽ đem lại một số hậu quả như sau:
- Kế toán bán hàng sẽ đánh giá sai lệch đi tính hiệu quả của việc bán hàng hóa.
- Đánh giá quá cao vai trò của giá và hiệu quả bán hàng mà có thể sẽ bỏ quên đi các yếu tố khác như đã kể trên.
- Đánh giá thấp vai trò của hoạt động kế toán thu.
- Lên kế hoạch kinh doanh mà bỏ quên đi các sự cố về độ trễ sẽ xảy ra từ các khoản đầu tư.
- Không tính toán dòng tiền.
- Bỏ quên tính thanh khoản của doanh nghiệp, công ty.
- Quá tập trung vào thanh khoản (hiểu đơn giản là “thèm” tiền mặt) mà không biết đến tầm quan trọng của các Phương thức thanh toán, Chính sách giá,…
Xem thêm: Tăng doanh thu bán hàng
Trên đây là một số thông tin mà chúng tôi muốn đem lại để làm rõ thế nào là doanh số và doanh thu. Hi vọng bài viết trên đây sẽ giúp bạn phân biệt được rõ ràng hai khái niệm này để giúp cho việc đưa ra chiến lược kinh doanh được hiệu quả và chính xác.
