Ở Việt Nam, hình thức bán hàng đa cấp thường bị mặc định coi là một hình thức lừa đảo. Thực tế trên thế giới, đây là hình thức bán hàng phát triển, với ưu điểm dễ dàng giới thiệu và tiếp cận khách hàng. Vậy bán hàng đa cấp được hiểu đúng như thế nào, làm thế nào để nhận diện một doanh nghiệp bán hàng đa cấp lừa đảo? Mời các bạn cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Doanh nghiệp bán hàng đa cấp
Đa cấp là hay một chiến lược phân phối hàng hóa thông qua một hệ thống được chia thành các cấp, các nhánh khác nhau.
Doanh nghiệp bán hàng đa cấp là doanh nghiệp sử dụng mô hình kinh doanh dạng mạng lưới nhiều cấp, nhiều nhánh. Trong đó, người tham gia được hưởng tiền thưởng, tiền hoa hồng hay các lợi ích kinh tế khác theo kết quả kinh doanh của mình và theo cấp bậc trong mạng lưới (tức là hoa hồng từ người ở mạng lưới thấp hơn).
Khoản 1 Điều 3 Nghị định 40/2018/ND-CP định nghĩa điều này.
Hình thức bán hàng đa cấp
Có rất nhiều người nhầm tưởng rằng hình thức bán hàng đa cấp là việc đầu tư sinh lợi nhuận nhưng thực chất đây đây là một hình thức bán hàng bằng cách đưa hàng hóa từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng thông qua một mạng lưới nhiều cấp bậc.
Việc bán hàng được thực hiện bởi các nhà phân phối: Điểm khác biệt của đa cấp chính là việc bán hàng không phải thông qua hệ thống đại lý, cửa hàng, siêu thị mà hàng hóa được các nhà phân phối trực tiếp sử dụng hoặc giới thiệu và bán cho người tiêu dùng.
Tiền công mà doanh nghiệp trả cho các nhà phân phối được gọi là tiền hoa hồng cho việc giúp doanh nghiệp phân phối hàng hóa đến tay người tiêu dùng. Như vậy, hình thức bạn tham gia để giúp doanh nghiệp bán hàng và được doanh nghiệp trả hoa hồng chứ không phải bạn tham gia đầu tư để hưởng lợi nhuận.
Nhà phân phối là đặc trưng nổi bật của bán hàng đa cấp, nhà phân phối ở hình thức này thường là cá nhân. Những người tham gia vào mạng lưới kinh doanh đa cấp sẽ trực tiếp sử dụng sản phẩm sau đó có trách nhiệm chia sẻ lại thông tin về sản phẩm và giới thiệu cho những người khác sử dụng và tham gia bán hàng. Càng có nhiều người tham gia thì họ càng được chia hoa hồng nhiều.
Người bảo trợ: Đây là những người đỡ đầu, có trách nhiệm mời hỗ trợ trực tiếp cho một người tiêu dùng trở thành một thành viên mạng lưới kinh doanh đa cấp.
Tầng, Tuyến trên, Tuyến dưới và Tuyến ngang: Bên dưới còn rất nhiều các tầng lớp, tuyến người ăn theo cấp trên. Cứ thế lôi kéo được mạng lưới mới thì các tầng tuyến bên trên sẽ được ăn chia lợi nhuận.
Hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp
Nghị định 40/2018/ND-CP quy định doanh doanh nghiệp bán hàng đa cấp phải ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp cho người tham gia bằng văn bản.
Nội dung hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp bao gồm:
– Tên doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật, thông tin liên hệ của doanh nghiệp bán hàng đa cấp;
– Họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ thường trú (hoặc đăng ký lưu trú đối với người nước ngoài), nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú trong trường hợp không cư trú tại nơi thường trú), số điện thoại, số tài khoản ngân hàng, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu của người tham gia bán hàng đa cấp; số giấy phép lao động trong trường hợp người tham gia bán hàng đa cấp là người nước ngoài;
– Họ tên, mã số của người giới thiệu (người bảo trợ);
– Thông tin về hàng hóa kinh doanh theo phương thức đa cấp;
– Thông tin về kế hoạch trả thưởng, quy tắc hoạt động;
– Quyền và nghĩa vụ của các bên, đảm bảo tuân thủ các quy định của Nghị định 40/2018/NĐ-CP và pháp luật có liên quan;
– Quy định thanh toán bằng hình thức chuyển khoản qua ngân hàng đối với tiền hoa hồng và tiền thưởng;
– Quy định về việc mua lại hàng hóa;
– Các trường hợp chấm dứt hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp và nghĩa vụ phát sinh kèm theo;
– Cơ chế giải quyết tranh chấp hợp đồng.
Một số thắc mắc về hoạt động bán hàng đa cấp
Nhận diện đặc điểm của bán hàng đa cấp
Do thiếu sự hiểu biết về hình thức bán hàng này, nhiều người vẫn lầm tưởng đây là một hình thức lừa đảo. Vậy một công ty bán hàng đa cấp chân chính có những đặc điểm nhận diện nào?
Doanh nghiệp đa cấp chân chính là doanh nghiệp có sản phẩm tốt. Sản phẩm của doanh nghiệp phải là một hàng hóa hoặc dịch vụ đảm bảo chất lượng, mang đến giá trị sử dụng thực sự cho người tiêu dùng và giá cả phù hợp với giá trị của sản phẩm.
Doanh nghiệp đa cấp chân chính là doanh nghiệp đào tạo nhà phân phối tốt: Nhà phân phối là những người trực tiếp giúp doanh nghiệp giới thiệu và bán hàng cho người tiêu dùng. Do đó, doanh nghiệp phải đào tạo nhà phân phối tốt để có sự hiểu biết về sản phẩm, qua đó giới thiệu được cho khách hàng.
Doanh nghiệp đa cấp chân chính là doanh nghiệp đặt việc bán hàng trên việc tuyển dụng thêm nhà phân phối, phải thực hiện việc bán hàng một cách thực sự. Và bán hàng là hoạt động chính, bán được nhiều hàng nhất mới là mục tiêu tiên quyết. Hoạt động bán hàng đa cấp được thực hiện qua hệ thống nhà phân phối. Do đó song song với việc bán hàng, doanh nghiệp cũng phải tuyển dụng và xây dựng hệ thống nhà phân phối.
Lưu ý về hành vi bán hàng đa cấp bất chính
Đáng buồn thay, ở Việt Nam bán hàng đa cấp lừa đảo lại chiếm số đông và gây mất thiện cảm với người dùng, nhưng không phải ai cũng biết được đặc điểm nhận dạng và tránh xa nó. Chúng ta cùng điểm ra một vài đặc điểm sau:
Về cơ bản, doanh nghiệp bán hàng đa cấp lừa đảo có đặc điểm ngược lại với doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính.
Sản phẩm của doanh nghiệp bán hàng đa cấp lừa đảo hường là các sản phẩm kém chất lượng, không có giá trị sử dụng nhưng giá bán lại rất cao, không tương ứng với giá trị. Hay thậm chí sản phẩm không có thật, chỉ tô vẽ ra các giá trị, chức năng trên trời để đẩy giá.
Cũng vì sản phẩm là kém chất lượng hoặc không có thực, nên hoạt động của “đa cấp bất chính” chỉ là hoạt động tuyển dụng. Tuyển dụng đem lại nguồn thu cho thành viên của hệ thống.
Xem thêm nguyên tắc giao kết hợp đồng
